Onbeperkt energie verbruiken is er niet bij in een camper. Je bent immers afhankelijk van een accu en daar kan je niet ongelimiteerd energie uit halen. Daarom is het raadzaam om je energiebalans te berekenen. Hierin maak je een vergelijking tussen de afname en opbrengst van energie. Lastig? Welnee! We leggen het je hieronder stap voor stap uit én we hebben een makkelijke rekenmodule voor je.
Eigenlijk is het logisch. Je bent in balans als je niet méér energie verbruikt dan je opwekt. Om te ontdekken of je in balans bent – of hoe je in balans komt – moet je even wat uitzoekwerk verrichten. Daarvoor zet je de volgende zaken op een rijtje:
Je hebt nu alle energieverbruikers op een rijtje gezet én je weet hoe vaak en hoe lang je ze gebruikt. Nu ga je het verbruik berekenen. Dat doe je met de volgende formule: vermogen x tijd = verbruik. Voorbeeld: 100 watt x 10 uur = 1000 wattuur (Wh). Dat is 1 kilowattuur (kWh).
Maar daarmee ben je er nog niet. Want om te weten wat voor accu je nodig hebt, moet je weten hoeveel ampère-uur (Ah) je per dag verbruikt. En een wattuur (Wh) is geen ampère-uur (Ah).
Daarom gaan we naar de volgende formule. Hierin deel je de uitkomst uit de vorige formule (in bovenstaand voorbeeld is dat 1000 Wh) door de elektrische spanning (het aantal volt). De uitkomst is het ampère-uur (Ah).
Formule: verbruik : spanning = ampère-uur (Ah). Voorbeeld: 1000 Wh : 12V = 83,3 Ah.
Nu weet je hoeveel Ah je per dag verbruikt.
Wil je de energiebalans in je camper nóg makkelijker berekenen? Maak dan gebruik van onze rekenmodule.
Elke accu heeft een bepaald vermogen. Hoe hoger het aantal Ah van de accu, hoe meer stroom (energie) hij kan afgeven. In bovenstaand voorbeeld hebben we berekend dat je 83,3 Ah nodig hebt. Dit betekent dat we op zoek gaan naar een accu die dit kan leveren. Maar nu komt er een addertje onder het gras: de waarde die op een accu staat vermeld, is namelijk niet de waarde die een accu kan leveren.
Een standaard loodaccu levert bijvoorbeeld maar ongeveer 45% van het vermogen dat erop staat. AGM-accu’s geven circa 60 tot 80% van dat vermogen af. Dat geldt ook voor een GEL-accu. De moderne LiFePo4-accu’s komen wel tot 95%.
Een 95Ah loodaccu levert je dus eigenlijk slechts zo’n 45Ah. Voor een verbruik van de 83,3 Ah uit ons voorbeeld heb je dus een loodaccu nodig van twee keer 83,3Ah. En omdat je uiteraard niet wil dat de accu iedere keer leeg is, is een beetje reserve wel gewenst. Daarom zouden wij in dit geval kiezen voor een accu met een vermogen van 180 of 220 Ah. Bij een AGM-accu heb je een accu nodig van 120 Ah en bij een LiFePo4-accu kun je met 95Ah toe.
Gebruik je een omvormer van 12V naar 220V? Dan moet je in de formules een ander voltage berekenen. Om de verliezen in het systeem te compenseren, rekenen we met 10 volt in plaats van 12 volt.
De tweede formule (verbruik : spanning = ampère-uur) wordt dan 1000 Wh : 10V = 100 Ah.
Zoals je ziet, valt dat een stuk ongunstiger uit. Dat komt doordat het verbruik en de efficiëntie van de omvormer invloed heeft op de uitkomst.
Wil je de energiebalans in je camper nóg makkelijker berekenen? Maak dan gebruik van onze rekenmodule.
Nu we de verbruikerskant hebben berekend en weten welke accu we nodig hebben om dat verbruik te leveren, willen we proberen de verbruikte energie terug te krijgen. Natuurlijk kun je daarvoor een stroompaal opzoeken, maar dat is nu net niet de bedoeling van dit verhaal. Met je camper wil je immers overal kunnen staan, ook op plekken waar geen stroompalen zijn.
De eerste bron van energie is de dynamo. Als je met de camper rijdt, laadt de dynamo van de motor de huishoudaccu op. De laadspanning van de dynamo laad de accu met de maximale stroom die de accu toelaat. Accu’s hebben een interne weerstand en met name loodaccu’s kunnen bij leeg wel 12 uur moeten laden tot ze weer vol zijn. LiFePo4 accu’s hebben een heel lage interne weerstand waardoor ze snel kunnen worden geladen. Zo snel dat de dynamo van de auto dat mogelijk niet aankan.
Door een laadregelaar aan het systeem te voegen, kun je bepalen hoeveel ampère je gaat laden en hoe lang of kort je dus moet rijden om de accu te vullen. Deze zogenaamde laadbooster zorgt voor een continu afgifte van een vooraf bepaalde stroom van de autodynamo naar de accu. Campers met een eur0-6 motor zijn meestal al voorzien van een laadregelaar.
Zonnepanelen helpen bij het laden van de accu. De stroom die de zonnepanelen opwekken, verlengt de tijd die je hebt om vrij te staan. In het gunstigste geval kunnen de panelen de accu zelfs helemaal opladen. Je hebt dan wel een behoorlijk oppervlak nodig om voldoende zonnepanelen te plaatsen.
Het dak van de camper heeft vaak niet genoeg ruimte om de energiebalans helemaal op te lossen. Maar in alle gevallen zal het je energiebalans wel positief beïnvloeden.
We gaan terug naar de formules. Je kunt het vermogen van de zonnepanelen bij elkaar optellen. Heb je twee panelen van 125 Wattpiek (Wp)? Dan neem je 250 Wp om mee te rekenen. Houd er echter rekening mee dat een paneel niet de hele dag de volledige output levert. In Nederland kun je veilig rekenen met een opbrengst van 75% van het opgegeven vermogen om een indicatie te krijgen van wat je nodig hebt. Uiteraard zijn er daarnaast nog andere factoren die meespelen bij de opbrengst. Denk aan het aantal zonuren per dag, bewolking, bomen die schaduw afgeven en je locatie. In Spanje zal de opbrengst in de volle zon hoger zijn dan in Noorwegen.
Als we elke dag de optimale opbrengst van onze zonnepanelen zouden halen, dan is onze energiebalans snel op orde. Stel dat je een paneel hebt van 250 Wp en je hebt 5 uur zon per dag. Dat is: 250 Wp × 0,75 (75% opbrengst van het opgegeven vermogen) x 5 zonuren = 937,5 Watt opbrengst. Dat deel je vervolgens door 12 (van het voltage). 937,5 : 12 = 78,1 ampère.
Eerder hebben we het verbruik van 83,3 Ah berekend. Dit is dus meer energie dan we opwekken: 83,3 – 78,1 = 5,2 Ah. Toch ben je volgens deze berekening behoorlijk in balans. Met deze opbrengst kun je met een loodaccu van 180 Ah namelijk al 15 dagen vrij staan.
Hoe bereken je dit? Dat doe je door 45% van 180 Ah te nemen. Zoals hierboven al uitgelegd, leveren accu’s slechts een deel van het vermogen dat er op staat aangeduid. Voor een standaard loodaccu is dat zo’n 45%. Met deze berekening kom je uit op 81. Vervolgens maak je weer een berekening: 81 Ah : 5,2 Ah = 15,6. Je kunt dus 15,6 keer 5,2 Ah (het resultaat van de berekening in de vorige alinea) verliezen voor de accu leeg is.
Disclaimer:
De uitkomst van jouw energiebalans is een indicatie. Hoewel de berekening met de grootste zorg is samengesteld, kunnen we geen verantwoordelijkheid dragen voor de ingevoerde informatie. Je kunt aan deze berekening dan ook geen rechten ontlenen.
Foutje gezien? Mail ons. Dat stellen we zeer op prijs!
I love slapen onder een tentdoek! Met mijn vriend en onze zoons van 12 en 15 jaar ga ik graag op pad met onze Campooz Fat Freddy tenttrailer. Het liefst naar een zonnig land! Stiekem vind ik met een camper op pad gaan trouwens ook héél leuk! Dat tentdoek denk ik er dan wel even bij…
