Muggen steken

Muggen die steken: wie, waarom en wat doe je ertegen?

Marije Onderwaater

Mijn tienerzoon en ik begonnen een warme zomerdag onlangs met een vroege run in het bos. Waar hij werd belaagd door de muggen, lieten ze mij links liggen. Ooit was dat wel anders en was ook ik aantrekkelijk voor de beestjes. Doen muggen aan leeftijdsdiscriminatie en ben ik als mid-veertiger geen lekker hapje voor ze? Ik ging op onderzoek uit: waarom steken muggen, wie moeten ze hebben en wat kan je ertegen doen?

Waarom steken muggen?

In Nederland vliegt de huissteekmug rond. Alleen vrouwtjesmuggen steken. De reden? Ze hebben bloed – van mensen en dieren – nodig voor hun voorplanting. Het ijzer en de eiwitten uit het bloed zijn belangrijk voor de productie en ontwikkeling van eitjes.

Jeuk

Dat je jeuk krijgt wanneer een mug je prikt, komt door het speeksel van de mug. Dit injecteert ze in je huid terwijl ze een bloedvat vindt. De stoffen in haar speeksel zorgen er onder meer voor dat het bloed niet stolt. Het menselijk lichaam reageert op deze vreemde stof en stelt het immuunsysteem in werking waardoor histamine vrijkomt. Kort gezegd kan hierdoor een muggenbult ontstaan en worden de zenuwuiteinden wakker, wat jeuk veroorzaakt. Overigens reageert ieder lichaam anders: de een krijgt helemaal geen bult en de ander heeft er juist veel last van.

Muggen klamboe
Muggen klamboe

Wie steken muggen graag?

Dat muggen van zoet bloed houden is een fabeltje, zo stelt het RIVM in rijtje met feiten en fabels over muggen. Zoet bloed bestaat niet eens. Dat de een vaker wordt gestoken dan de ander klopt weer wél. Muggen komen af op onder meer kooldioxide (je adem), melkzuur en ammoniak (wat bijvoorbeeld in zweet zit) en lichaamstemperatuur.

Aantrekkelijke hardlopers

Met een ochtendrun in het bos adem je extra veel (hállo kooldioxide) en waren we na een klamme nacht ook al wat bezweet. En daar deden we muggen een enorm plezier mee. Waarom ze dan vooral mijn zoon moesten hebben? Dat ligt maar net aan de verhouding van al die factoren. In dit geval was die combinatie bij mijn zoon net wat aantrekkelijker dan bij mij.

Muggen die steken: wat doe je ertegen?

Je kunt citronellakaarsen branden tot je een ons weegt. Dat is heel gezellig, maar of muggen er echt door wegblijven is nooit bewezen. Wat wel helpt is insmeren met een insectenwerend middel. Het RIVM raadt aan om een middel te gebruiken waarin Deet, Picardine, IR3535 of citrondial zit. De werking van citronella is hier anders dan bij een kaars in de open lucht.

Klamboe en horrengaas

Daarnaast zijn er de voor de hand liggende hulpmiddeltjes om muggen van je af te houden zoals een klamboe boven het bed (ook op de camping), horrengaas voor de (tent)ramen, en blote benen en armen in de schemering bedekken met een lange trui of broek.

Muggen hor
Met een hor houd je muggen buiten de tent.
Muggen hor
Met een hor houd je muggen buiten de tent.

Haal dat water weg

Met die flinke regenbuien van het laatste jaar tref je al snel laagjes water in bloempotten in de tuin of wellicht ergens op je kampeerplek, bijvoorbeeld in een dekzeil of een strandemmertje. Dat stilstaande water is de ideale kraamkamer voor muggen. De vrouwtjes leggen hier dolgraag hun eitjes, die later uitkomen en waarmee een nieuwe muggengeneratie de wereld tegemoet treedt. Om dit te voorkomen doe je er goed aan om stilstaand water regelmatig weg te gooien.

Muggen stilstaand water
Stilstaand water, bijvoorbeeld in een dekzeil: muggen zijn er gek op!
Muggen stilstaand water
Stilstaand water, bijvoorbeeld in een dekzeil: muggen zijn er gek op!

En licht dan?

Ben je ’s zomers ook panisch in de weer met licht aan/raam dicht/raam open/licht uit etc.? Bedenk dan dat licht niet dé reden is waarom muggen jouw kampeermiddel of slaapkamer in komen. Zoals hierboven al staat, zijn het vooral kooldioxide, lichaamswarmte en geur waar deze insecten op af komen.

Muggen op de camping
Muggen op de camping

Muggen op de camping

Lekker lang buiten zitten hoort bij kamperen. En ja, dan kan je last hebben van muggen die steken. In warme maanden kan je bijvoorbeeld muggen tegenkomen aan de Adriatische kust, in het Franse moerasgebied de Camargue, maar ook in andere landen zijn ze in de zomer vaak volop aanwezig. Vooral rond water vind je ze veel. Houd bovenstaande tips in de gaten (insectwerend middel, lichaamsdelen bedekken, klamboe en horren) en laat je vakantie niet verpesten door zzzzzzz.

Muggen kort samengevat

Waarom steken muggen?

Het zijn alleen vrouwtjesmuggen die steken. Ze hebben eiwitten en ijzer uit bloed nodig voor de productie en ontwikkeling van hun eitjes.

Waarom steken muggen de een wel en de ander niet?

Muggen komen af op kooldioxide (adem), lichaamswarmte en geur. Bij de een is de combinatie van die factoren aantrekkelijker voor muggen dan bij de ander.

Wat kan ik doen tegen muggen die steken?

Hang een klamboe boven het (camping)bed of de (tent)ramen, bedek blote lichaamsdelen in de schemering en gebruik een insectenwerend middel waarin Deet, Picardine, IR3535 of citrondial zit.

Waar leggen muggen eitjes?

In stilstaand water. Met die flinke regenbuien kan zich al snel een plas stilstaand water vormen. Niet alleen in de tuin of op het balkon, maar ook op de camping. Check potten, emmertjes, zwembadjes of dekzeilen en gooi het water weg.

Kan je ziek worden van een muggenbeet?

Iedereen reageert anders op een muggenbeet. De een heeft meer jeuk of een grotere muggenbult dan de ander. Maar van een de Nederlandse huissteekmug kun je in het algemeen niet ziek worden. Dan moet een mug echt een ziekteverwekker bij zich hebben en die kans is klein. Meer weten over exotische muggen? Kijk dan op deze site.

Foutje gezien? Mail ons. Dat stellen we zeer op prijs!

Marije Onderwaater

(Eind)redacteur

I love slapen onder een tentdoek! Met mijn vriend en onze zoons van 12 en 15 jaar ga ik graag op pad met onze Campooz Fat Freddy tenttrailer. Het liefst naar een zonnig land! Stiekem vind ik met een camper op pad gaan trouwens ook héél leuk! Dat tentdoek denk ik er dan wel even bij…