Trekhaak gezocht! – Liftend met een caravan door Europa

Tjerk Ridder

Acht landen, 3700 kilometer, 53 liftritten. Onder het motto ‘je hebt anderen nodig om verder te komen’ ging Tjerk Ridder – aanvankelijk alleen vergezeld door zijn teckel Dachs – later ook door journalist Peter Bijl, letterlijk op zoek naar een trekhaak en daarmee naar gastvrijheid, welwillendheid en vertrouwen.

Liftend met een caravan, maar zonder auto, door Europa. Waarom?

“Utrecht was kandidaat voor de Wereldexpo van 2018. Ik was gevraagd daar iets mee te doen en besloot al liftend langs de Europese Culturele Hoofdsteden Essen, Pécs en Istanbul te reizen. Ik wilde laten zien dat je anderen nodig hebt om verder te komen. Het is in het leven geven en nemen. Ik vroeg een lift, maar ik wilde er ook iets voor teruggeven. Daarom heb ik de mensen gevraagd wat belangrijk is hun leven, wat ze wilden realiseren. Die voornemens, een soort stappenplan, heb ik ingeblikt in een conservenblik en voorzien van een houdbaarheidsdatum. Op die manier leverde ik een stapje op weg naar die droom.”

Heb je na afloop nog contact gehad met die mensen? Wat is er van hun dromen terechtgekomen?

“Ik heb eigenlijk van alle mensen bericht teruggekregen. De meesten zijn er echt mee aan de slag gegaan. Sommigen hebben het gehaald, anderen hebben het gaandeweg bijgesteld. Het jaar na de reis ben ik gevraagd voor een interview op de Duitse televisie. Toen heb ik al mijn Duitse aanhakers uitgenodigd. Dat was heel leuk. Die mensen kenden elkaar niet en ze waren ook heel verschillend, maar ze konden het goed met elkaar vinden. Als je die mensen normaal gesproken bij elkaar zou zien, zou je denken ‘wat een rare combinatie’, maar ze hebben wel allemaal hetzelfde soort mindset. Ze waren allemaal open. Dus als je mensen weet te verbinden in een opvatting dan maakt dat heel krachtig.”

Heb je weleens een trekhaak geweigerd?

“Ja, in het begin zeker. Toen waren er wel mensen die zeiden: ‘Ik kan je wel helpen, maar niet zo ver hoor, anderhalve kilometer.’ Toen dacht ik: ‘Ja, ik ga niet voor anderhalve kilometer die caravan aankoppelen. Daar heb ik geen zin in’, maar die arrogantie was snel weg. Ieder ritje telt. Ik leerde dat je met een kort ritje vaak net op een iets betere plek uitkwam, waar ik weer makkelijker een volgende trekhaak kon vinden. Dus dat was een goede les, dat ieder klein stapje er een is.”

Welke ontmoeting heeft de meeste indruk op je gemaakt?

“Ik zou niet kunnen kiezen. Ik heb zoveel bijzondere en inspirerende mensen ontmoet. De Fransman Guy bijvoorbeeld, een fietser, dus zonder trekhaak. Ik zat er compleet doorheen toen hij in Kroatië mijn pad kruiste. Hij vertelde dat hij gepensioneerd was, maar dat hij geen zin had om thuis achter de geraniums te zitten. Daarom besloot hij dingen te doen die hij altijd al had willen doen. Zo kwam hij op het idee om van Parijs naar het Zwarte Woud te fietsen, naar de oorsprong van de Donau, om van daar langs de rivier te fietsen. Hij volgde zijn droom. Door die ontmoeting raakte ik weer geïnspireerd. Hij bracht me verder, niet letterlijk, maar figuurlijk.”

Ben je weleens bang geweest?

Lachend: “In Kroatië voelde ik me wel een keer niet helemaal op mijn gemak. We stonden al uren tevergeefs op een Kroatische landweg. Plotseling kwam er een Mercedes met een Duits kenteken aanrijden. De bestuurder wilde ons wel aanhaken, maar hij zag er nogal angstaanjagend uit. Maar goed, we waagden het erop. Onderweg vroeg hij of we meegingen naar zijn huis. Omdat we beleefd wilden zijn stemden we toe, zij het niet van harte. Eenmaal daar kregen we een glas water een een bakje ongepelde pinda’s. En toen vroeg hij ook nog of we meegingen naar zijn loods. Toen voelden we wel angst hoor. Maar wat bleek? Hij wilde ons zijn papegaaien laten zien.”

Sliep je altijd in de caravan? En mocht dat zomaar overal?

“Ik heb me niet zo met de regelgeving beziggehouden. In Oostenrijk heb ik naast het paleis van Sissi geslapen, Schloss Schönbrun in Wenen. Daar stond een heel groot bord: No camping. En daar stond ik dus met de caravan. En op het Heldenplein in Boedapest – vergelijkbaar met de Dam – kwam de politie ’s ochtends aankloppen. Ze zeiden dat ik weg moest, dus ik vroeg of ze een trekhaak achter de politieauto hadden. Nou, dat hadden ze niet. Uiteindelijk vonden ze het wel grappig en knepen ze een oogje toe.”

Wat zou je kampeerders willen meegeven?

“Ik zou kampeerders willen aanraden niet alles van te voren te bedenken. Je kunt wel een plan hebben, maar tik niet alles al op voorhand dicht. Dan creëer je meer ruimte voor onverwachte en juist bijzondere dingen die niet te plannen zijn. Als je steeds maar aan het doorjakkeren bent, dan gebeuren die dingen dus niet. Ik merk ook dat veel mensen alles willen plannen. Waar ze gaan eten, wat ze wanneer gaan doen. En dan maken ze zich ook nog zorgen over of het wel mooi weer is. Maar is het zo erg als het dat niet is? Dan kun je toch ook een leuke tijd hebben? Met terugwerkende kracht zijn het juist de onverwachte gebeurtenissen die je bij blijven.’

De angsten, de vooroordelen, de generaliseringen. We kennen ze allemaal. We zouden dan ook nog uren met Tjerk kunnen en willen praten over zijn liftavonturen langs Europese dromen en grenzen én zijn andere inspirerende projecten (ja, die heeft hij!). Gelukkig hebben we het boek nog én is er de theatervoorstelling Trekhaak gezocht!. Wil jij meer weten of het boek kopen? Kijk dan op zijn website.